O tym, że interesuje mnie
onomastyka (nazewnictwo), mieliście już możliwość przekonać się w notce
na temat nazw miejscowości. Dzisiaj będzie z innej beczki.
Czy zastanawialiście się
kiedyś nad nazwiskami znaczącymi? Nawet nie przypuszczałam, że jest ich
tak dużo. Przepuściłam przez głowę wszystkich przyjaciół, koleżanki,
kolegów, znajomych, znajomych znajomych, własnego eksmęża (ja noszę swoje
własne nazwisko, córka też moje), dawnych i aktualnych uczniów, osób
publicznych i na stanowiskach, sąsiadów, studentów z maminej i wujkowej
uczelni, współpracowników, znanych mi blogerów, krewnych-i-znajomych Królika i wszystkich
świętych, selekcjonując ich nazwiska, czyli odrzucając te nieznaczące.
Podzieliłam je sobie na grupki według własnych kryteriów. Napracowałam się
przy tym okrutnie i długo mi zeszło, ale z ilości zebranego
materiału jestem dumna. Może odnajdziecie tu siebie? Kto wie?
Najśmieszniej było przy zrostach
(zrost to jest wyraz utworzony przez sklejenie ze sobą dwóch, tak jak
Wielkanoc): Białowąs, Boligłowa, Dajworek, Kwasigroch, Małodobry, Małolepszy, Mącidym,
Męczywór, Nowosiadły, Ojczenasz, Ostropolski, Palkij, Pędzimąż, Skoczylas, Starybrat, Stuligrosz, Szumilas, Wilczopolski, Solibieda.
Następna grupa to nazwy zawodów,
pozycji społecznej, pełnionych funkcji: Bednarz, Blacharczyk, Doktor, Fornal, Gonciarz,
Karczmarz, Kmiotek, Kołodziej, Kowal, Kramarz, Krawiec, Krawczyk, Król,
Kucharczyk, Kuśnierz, Panek, Pieczychlebek, Rybak, Rymarz, Tokarz, Wojewoda, Woźny,
Żak.
 |
| Krawiec |
Całe mnóstwo nazwisk to nazwy
zwierząt: Baran, Bąk, Bober, Czajka, Czpla, Drozd, Dudek, Dzik, Dziobak, Gąska, Gołąb,
Gołąbek, Jaskółka, Jastrząb, Jastrząbek, Kaczor, Karp, Kocur, Kogut, Kokoszka, Konik,
Koń, Kot, Kos, Kozioł, Kraska, Kruczek, Kruk, Kura, Lelek, Lew, Lis, Miś, Mrówka,
Mszyca, Mucha, Myszka, Pająk, Rak, Rumak, Rybka, Ryś, Sikora, Sobol, Sosnówka, Sowa,
Sroka, Szczupak, Szczur, Szczurek, Warchoł, Wilczek, Wilk, Wróbel, Zając, Zięba, Żuczek, Żuk.
 |
| Żuczek |
Pokrewne są nazwiska „roślinne”:
Dąbek, Fijołek, Kąkol, Lipa, Łoza, Pokrzywa, Szyszka, Śliwa, Trawka.
 |
| Trawka |
Niezwykle apetyczne są nazwiska
związane z kulinariami (mniam!), w tym naczynami i przyrządami: Budyń, Chmiel, Grzybek, Jajo, Jarosz, Kapusta, Kasza, Kawa, Kiełbasa, Kisiel, Kiszka, Kubek, Lizak, Maślanka, Mleczko, Orzech, Owoc, Pietrucha,
Pietruszka, Pokrywa, Pokrywka, Rydzyk, Rzepka, Słonina, Soja, Spyra, Surówka, Szczypior,
Szczypta, Szpyrka, Tarka, Tatar, Tłuczek, Tokaj, Warzocha, Ziemniak, Żurek.
 |
| Ziemniak |
 |
| Szalony |
Mamy również ładny zestawik nazwiskowych
części ciała: Cyc, Fiut, Główka, Gnat, Kędzior, Kłak, Kostka, Noga, Paluch,
Pępek, Pięta, Pupa, Pupka, Rączka, Skóra, Wąs, Wąsik, Żyła, Żyłka.
 |
| Pupka |
Nazwiska będące nazwami
narodowości: Czech, Litwin, Niemiec, Polak, Rusin, Węgier.
Śmieszna sprawa z dniami tygodnia
– zabrakło jeszcze trzech: Czwartek, Niedziela, Piątek, Środa.
Czasem dzieje się tak, że dana
osoba przedstawia się dwoma imionami. Jedno z nich jest jednak nazwiskiem:
Adam, Anzelm, Bartosz, Filip, Jacek, Janeczek, Janusz, Lech, Pawełek,
Szczepanek, Urban, Zygmunt.
I takie fajne różne przedmioty: Ampuła,
Bal, Barłóg, Blok, Bochenek, Broda, Bucior, Cygan, Cząstka, Domino, Dymek, Góra,
Góral, Grzebyk, Grzywka, Gwóźdź, Kępa, Kieca, Kloc, Kłoda, Koniec, Kozak, Krok, Kula, Kwiecień, Łata, Łopatka, Mendel, Motowidło,
Motyka, Lepianka, Pałka, Pas, Pielucha, Piórko, Pokrywa, Pudło, Pudełko, Szydło, Szydełko, Ożóg, Rożek,
Róg, Świątek, Świder, Tuleja, Węgiel, Zegar.
 |
| Zegar |
Na koniec Mieszanka Wedlowska
nazwisk o pozostałych, różnych znaczeniach: Błąd, Chmura, Dziadzio, Mazur, Piekło, Suszek, Szatan, Szopa, Świat,
Świst, Ułomek, Wzorek, Zabawa, Zapadka, Zawora, Ziomek.
 |
| Szatan |